Sağlıklı gıdaya erişim güvence altına alınmalı

Durmuş, Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan denetimlerin artırılmasını ve doğru gıda politikaları geliştirilmesini talep etti.

Durmuş’un basın açıklamasında şu ifadelere yer verildi:

Yardımlaşma, dayanışma ve manevi duyguların yoğun bir şekilde yaşandığı bir Ramazan ayını daha bitirmek ve Ramazan Bayramı’nı karşılamak üzereyiz.

Toplumsal ve sosyal yaşamımızda önemli bir yeri olan Ramazan Bayramı’nda, Ramazan ayı boyunca süregelen beslenme düzeni ve alışkanlıklarımız tümüyle değişmekte, özellikle bu dönemde dengeli beslenme yanında sağlıklı ve güvenilir gıda tüketmek de büyük önem taşımaktadır.

Ancak alınan göçlerle beraber nüfusun hızla artması ve artan şehirleşme oranı, azalan gelir düzeyi,  ekonomik sebepler, yaşanan savaşlar ve değişmekte olan dünya düzeni ile ham madde ve gıda lojistiğinde yaşanan sıkıntılar, iklimsel değişikliklerin yarattığı mevsimsel kuraklıklar ve bunun sonucunda tarımsal üretimdeki verim azalışı bireylerin yeterli ve sağlıklı gıdaya ulaşmasının önündeki sorunlar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Artan ham madde maliyetleri ve ters orantılı olarak gittikçe azalan alım gücü, üreticiyi taklit-tağşiş gibi ciddi halk sağlığı tehdidine sürüklerken, halkın da tüketim alışkanlıklarını belirgin şekilde değiştirebilmektedir. Son dönemde artan muadil gıda ürünü arz ve talebi bu adaletsizliğin bir sonucudur.

Halkımız yıllardır “çikolata” yerine “kokolin”, “meyve suyu” yerine “aromalı içecek” tüketmeye mahkum edilmektedir. Kokolin içeriğinde kakao ve kakao yağı yerine kakao tozu ve margarin bulundurmakta, aromalı meyve suları ise içeriğinde neredeyse hiç meyve barındırmamaktadır. Çokça tüketilen bayram şekeri bileşeninde doğal tatlandırıcı ve renklendiriciler yerine yapay tatlandırıcılar ve renklendiriciler yine bayramların olmazsa olmazı baklavalarda ise doğal şeker yerine glikoz ve glikoz şurubu gibi yapay şekerlerin kullanımı fazladır. Sadece içerik olarak değil üretim koşulları, kullanılan ham madde içeriği ve depolama ile satışa sunulan ortamlardaki kontrolsüzlüklerde sevilerek tüketilen bu gıdaların insan sağlığına olan olumsuz etkilerini arttırmaktadır.

Ramazan Bayramına girme arifesinde olduğumuz şu günlerde Tarım ve Orman Bakanlığı, 6 Nisan 2024 tarihli Resmi Gazete’de Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinde Değişiklik yaptığını yayınlamış ve oldukça geç kalmış bir düzenlemeyi hayata geçirmiştir. Bu değişiklik ile tüketiciyi yanıltıcı görsellerin, ifadelerin kullanımının engellenmesi amaçlanmıştır. Özetle nihayet margarinde, tereyağı tadında, tereyağı lezzeti, tereyağı keyfi vb. ifadeler, aromalı meyve sularında gerçek meyve tadında veya kokolinde, çikolata tadında, çikolata lezzeti, çikolata keyfi vb. ifadeler veya yenilebilir sütlü buzlu gıdalarda, dondurma keyfi, dondurma lezzeti vb. ifadeler kullanılamayacaktır.

Yine son günlerde başta tarımsal ürün ihracatı olmak üzere pek çok gıda ürünü ihracatı ile ilgili de tehlike çanlarının çaldığı görülmektedir. Avrupa Birliği’nin gıda ve yemde güvenlik için oluşturduğu Avrupa Birliği Gıda ve Yemde Hızlı Güvenlik Sistemi (RASFF) sistemi Mart 2024 verilerine göre maalesef ki Türkiye’den Avrupa ülkelerine ihraç edilen 43 ürünün 25’i sınırda reddedilmiş, 17 ürün de uyarı bildirimi almıştır. Reddedilen ürünlerin akıbeti bilinmemekte ve iç piyasada halkımızın tüketimine sunulan ürünlerin ne denli tehdit oluşturduğu endişe vericidir.

Milyonlarca vatandaşımız bayramda evine gelen misafirlerine ikram etmek üzere muhtelif yerlerden çikolata, şeker, baklava gibi gıdaları satın almaktadır.

Ancak denetimdeki eksiklikleri fırsat bilen bazı art niyetli üreticiler halkımızın duygularını sömürerek çikolatada kakao ve kakao yağı kullanmak yerine kakao tozu ve margarin karışımı kokolini kullanmakta, şekerde doğal şeker ve tatlandırıcılar yerine yapay tatlandırıcılar kullanmakta sağlıklı, baklavayı doğal şeker yerine yüksek miktarda yapay şeker kullanarak imal edip halkımızın tüketimine sunmaktadırlar.

Ülkemizde gıda güvenliğinden sorumlu tek yetkili makam olan Tarım Ve Orman Bakanlığından beklentimiz, gerek denetim sayı ve sıklığını arttırarak gerekse tarımsal ve gıda ürünlerinden yapılan analiz örneklem sayısını arttırarak halk sağlığını güvence altına alması ve gerekli açıklamalar ile Kamuoyu vicdanını rahatlatmasıdır. Ayrıca doğru gıda ve tarım politikaları ile artan maliyetlere çözüm aranmalı ‘’Halkımızın Güvenilir ve Sağlıklı Gıdaya Erişimi Güvence Altına Alınmalıdır.’’

Halkımıza tekrar hatırlatmakta fayda görüyoruz;

Gıda alışverişi ve tüketim alışkanlıklarının arttığı bu günlerde; yeterli, dengeli ve doğru beslenmeli, Tarım ve Orman Bakanlığı‘nca verilen kayıt veya onay numarasının yer aldığı etiket bilgileri kontrol edilmeli, etiketsiz ve açıkta satılan, izlenebilirlik bilgilerine ulaşılamayan merdiven altı işletmelerin ürettiği ürünler asla satın alınmamalı, alışverişlerimizde Sağlık Bakanlığının ve Tarım ve Orman Bakanlığının yönetmelik ve yönergelerinde belirtilen kurallara uyulmalı, ihtiyaç fazlası alımdan kaçınılmalı, ürünlerin depolama koşulları ve raf ömürleri dikkate alınarak gereken miktarda alıma dikkat edilmelidir.

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Bursa Şubesi olarak meslek odası olmanın verdiği bilinçle, halkımıza ve meslektaşımıza olan sorumluluğumuz gereği her türlü iş birliğine hazır olduğumuzu belirtirken, Ramazan ayının ülkemize hayırlar getirmesini, sağlık ve mutlulukla karşılayacağımız güzel günlerin bir an evvel gelmesi dileğimizi halkımız ve kamuoyu ile paylaşırız.