'Türkiye, ekonomik buhranla kar?? kar??yad?r'

CHP Genel Ba?kan? Kemal K?l?çdaro?lu, partisinin MYK toplant?s?n?n ard?ndan aç?klamalarda bulundu. K?l?çdaro?lu, aç?klamas?n?n ba??nda Covid-19 salg?n? nedeniyle hayat?n? kaybedenlere Allah’tan rahmet diledi. “Terörün, ülkemiz için insan?m?z için nas?l bir felaket oldu?unu hepimiz biliyoruz” diyen K?l?çdaro?lu, ?ehitlere de Allah’tan rahmet diledi. K?l?çdaro?lu, “Türkan Saylan’?n 11. ölüm y?l dönümü. Hayat?n? sa?l??a, bilime, ö?renci yeti?tirmeye, ayd?nl??a veren bu de?erli hocam?z? da sayg?yla anmak isterim” ifadelerini kulland?.
K?l?çdaro?lu, "Türkiye, ciddi bir ekonomik krizle de?il, ciddi bir ekonomik buhranla kar?? kar??yad?r. Özellikle 2018'den bu yana hükümetin öngördü?ü döviz kuru, enflasyon, büyüme, i?sizlik gibi hiçbir hedef tutmam??t?r. 2020 ba??nda d?? borçlar rekor k?rarken, döviz rezervlerimiz kurumu?tur. Salg?ndan sonra daha da artan i?sizlik, yoksulluk, üretim kapasitesindeki daralma; Türkiye ekonomisi için ciddi tehlike sinyalleri vermektedir” dedi.
K?l?çdaro?lu, "Buhrandan ç?k?? programlar?, asgari mü?tereklerde azami mutabakatlar?n sa?lanaca?? programlard?r. Bu çerçevede iktidar program?m?z sakl? kalmak kayd?yla mevcut iktidar ko?ullar?nda buhrandan ç?k?? için önerilerimizi payla?may?, siyasal ve tarihsel bir görev olarak görüyoruz ve kabul ediyoruz" ifadelerini kulland?.
"Önümüzdeki süreçte mevcut ekonomik buhran?n a??lmas? için iktidar?n yap?sal reformlar konusunda ad?m atmas? gereken alanlar? ve konular? kamuoyunun takdirine sunuyoruz" diyen K?l?çdaro?lu, önerilerini aç?klad?. Önerilerini maddeler halinde s?ralayan K?l?çdaro?lu, ?unlar? söyledi:
"Hükümet, hem güven vermek hem de kamuoyu deste?i sa?lamak için ivedilik ve öncelikle iki alanda kararl? tav?r tak?nmak zorundad?r.
1- Kamuda israfa son verece?ini millete taahhüt etmelidir. Kamuda israf?n ve savurganl???n faturas?n? milletin ödedi?i bir gerçektir. Hükümet israf? önlemeli ayr?ca tasarrufa hangi alanlardan ba?layaca??n? da somut olarak kamuoyuna aç?klamal?d?r. Örne?in, kamu-özel i?birli?i çerçevesinde yap?lan tüm döviz garantili taahhütlerin Türk Liras?na dönü?türülece?ini, gerekirse kamula?t?r?laca??n?, kamuda merkezi idare ve yerel yönetimlerde makam arac? saltanat?na son verece?ini taahhüt etmelidir.
2- Yeni bir ‘bütçe’ ve yeni bir ‘Orta Vadeli Program?’ TBMM’ye getirece?ini kamuoyuna aç?klamal?d?r. TBMM’de kabul edilen ‘2020 Y?l? Bütçesi’ ve daha önce aç?klanan ‘2020-2022 Orta Vadeli Program’ art?k milletin derdine derman olma vasf?n? yitirmi?tir. Hükümet, ya?anan ekonomik buhran? a?mak için, salg?n nedeniyle kapanan i? yerlerinin, bu i? yerlerinde çal??anlar?n, ürünleri tarlada kalan çiftçilerin, üretim faaliyetleri duran KOB?’lerin yitirdikleri gelirlerin telafisine çözüm getiren yeni bir bütçe ve yeni bir plan? Meclise getirmelidir. Gerçekçi ve güven veren yeni bir bütçe ve yeni bir plan ekonomide normalle?menin ilk ad?m? olacakt?r. Hükümet, yeni bir bütçe ve yeni bir planla birlikte, Türkiye’nin içeride ve d??ar?da sayg?nl???n? art?rmak, güvenirli?ini peki?tirmek için ayr?ca bir dizi reform süreci de ba?latmak zorundad?r.
3- Yeni bir merkez-yerel dengesi kurulmal?d?r. Ekonomik buhrandan ç?k?? sürecinde devletin tüm kapasitesini en verimli ?ekilde kullanmas? çok önemlidir. Bu nedenle yeni bir ‘merkez-yerel’ dengesi kurmak zorunlu hale gelmi?tir. Hükümet, merkezi yönetimin kapasitesi ile yerel yönetimlerin halka do?rudan ula?abilme kapasitesini birle?tirerek, hizmetin milletimize daha etkin bir ?ekilde ula?mas?n? sa?lamal?d?r. Bu çerçevede;
a) Yerel yönetimlerin gelirleri art?r?lmal?d?r.
b) Merkezi yönetimin denetimi, belediyelerin çal??malar?n? engelleme amaçl? olmamal?d?r.
c) Seçimle gelen belediye ba?kanlar?n?n, ancak seçimle gidecekleri güvence alt?na al?nmal?d?r.
4- Devlet yönetiminde liyakat sistemi hakim k?l?nmal?d?r. Hükümet, kamusal alandaki bütün atama ve i?lemlerde liyakati esas alaca??n?, sadakate dayal? verimsiz kamu yönetimi anlay???n? terk edece?ini taahhüt etmelidir. Yani, i?i ehline vermeyi kabul etmelidir.
5- Say??tay gerçek i?levine kavu?turulmal?d?r. Hükümet, TBMM ad?na denetim yapan Say??tay’?n denetim alan?n? uluslararas? normlara uygun olarak geni?letmeli ve bu konuda gerekli yasal düzenlemeleri derhal parlamentoya sunaca??n? aç?klamal?d?r. Böylece hesap verebilirli?in kap?s? aç?lacakt?r.
6- Özerk kurullar?n güvencesi sa?lanmal?d?r. Hükümet, ekonominin önemli aktörleri olan Merkez Bankas? ba?ta olmak üzere, Bankac?l?k Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Sermaye Piyasas? Kurulu (SPK), Kamu ?hale Kurumu (K?K), Enerji Piyasas? Düzenleme Kurumu (EPDK) gibi kurumlar?n ba??ms?zl???n? yeniden sa?layaca??n? ve bu kurumlar?n araçlar?na siyasi müdahale etmeyece?ini kamuoyuna aç?klamal?d?r.
7- Kamu ?hale Yasas?, rekabet ve ?effafl??? sa?layacak ?ekilde yeniden düzenlenmelidir. Hükümet, kamuda israf ve kay?rmac?l??? engellemek amac?yla Kamu ?hale Yasas?n?n ivedilikle de?i?tirilece?ini, tüm kamu ihalelerinin saydam, kamuya aç?k, kay?rmac?l?ktan uzak bir anlay??la yap?laca??n? taahhüt etmeli ve bunun garantisini millete verilmelidir.
8- TBMM’de ‘Kesin Hesap Komisyonu’ kurulmal?d?r. Hükümet, kesinle?en bütçe harcamalar?n? gösteren ‘Kesin Hesap Kanunu’nun sa?l?kl? bir zeminde tart???lmas?n? sa?lamak için TBMM’nde bir ‘Kesin Hesap Komisyonu’ kurulaca??n? ve bu Komisyonun Ba?kanl???n?n da muhalefet partisine verilece?ini kamuoyuna aç?klamal?d?r. ?ktidar?n, yani gücün denetlendi?i ortamda demokrasinin büyüyece?ini hepimizin görmesi laz?m.
9- Ulusal Vergi Konseyi kurulmal?d?r. Halktan toplanan vergilerin nerelere harcand???n?n hesab?n?n verilmesi, demokrasinin olmazsa olmaz?d?r. Hükümet, vergi politikalar?ndaki çarp?kl?klar? gidermek ve adaletli bir vergi politikas? uygulamak amac?yla ‘Ulusal Vergi Konseyi’ kurulaca??n? ve bu Konsey’in her y?l düzenleyece?i raporlar? Resmi Gazete’de yay?nlayaca??n? taahhüt etmelidir.
10- Ekonomik ve Sosyal Konsey çal??t?r?lmal?d?r. ‘Ak?l, ak?ldan üstündür’ diye bir atasözümüz var. Hükümet, sorunlara birlikte çözüm üretmek için bir Anayasal kurum olan Ekonomik ve Sosyal Konsey’i belli aral?klarla toplayaca??n?, ilgili taraflar?n görü?ünü almadan dar bir kadroyla ya da tek ba??na karar al?nmayaca??n? kamuoyuna taahhüt edilmelidir.
11- Yarg? ba??ms?zl???, kesin olarak sa?lanmal?d?r. Tarih bize göstermi?tir ki adaletin olmad??? yerde devlet yoktur. Adalet, devletin yani mülkün temelidir. Bu ba?lamda hükümet, kuvvetler ayr?l???n? sa?layacak, denge ve denetim mekanizmalar?n? kuracak ad?mlar?n at?laca??n? taahhüt etmelidir. Bu ba?lamda iktidar?n yarg? üzerindeki tahakkümüne derhal son verilmeli, adalete eri?imin önündeki bütün engellerin kald?raca?? aç?klanmal?d?r. Ayr?ca orta vadede yarg? ba??ms?zl???n? sa?layacak kurumsal, anayasal de?i?iklilere gidilece?i de millete taahhüt edilmelidir.
12- Dü?ünceyi ifade, örgütlenme ve bas?n özgürlü?ü ko?ulsuz güvence alt?na al?nmal?d?r. Hükümet, meslek örgütleri, demokratik kitle örgütleri ve sivil toplum örgütleri üzerindeki her türlü bask?ya son verece?ini ve evrensel ölçülerde medya özgürlü?üne uyulaca??n? kamuoyuna aç?klamal?d?r. Bu ba?lamda tutuklu gazetecilerin serbest b?rak?lmas? hükümetin samimiyetini ortaya koyacakt?r.
13- Seçim baraj? kald?r?lmal?d?r. Demokrasilerde as?l olan milletin iradesinin oldu?u gibi parlamentoya yans?mas?d?r. Hükümet, 12 Eylül darbecilerinin eseri olan ‘Siyasi Partiler Kanunu’nun de?i?tirilece?ini taahhüt etmelidir. Darbeye kar??ysak, darbecilere kar??ysak onlar?n getirdikleri yasalara da kar?? olmak zorunday?z. Darbecilerin yasala?t?rd??? seçim baraj?n?n, seçime de?il, demokrasiye yani millet iradesine darbe oldu?u unutulmamal?d?r.
14- Siyasi Ahlak Yasas? ç?kar?lmal?d?r. Siyasetin kirlilikten ar?nmas?n?n, hepimizin ortak arzusu olmas? gerekir. Siyaset, kirlilikten ar?nmal?; duru, temiz olmal?. Hükümet, vatanda?la siyasetçi aras?ndaki güveni sa?lamak, siyasetin ve siyasetçinin itibar?n? tesis etmek için TBMM’ye derhal ‘Siyasi Ahlak Yasas?’ teklifinin getirilece?ini taahhüt etmelidir.
15- Güçlü bir ‘Stratejik Planlama Te?kilat?’ kurulmal?d?r. Hep söylerim, üreten ülke güçlü ülkedir. Çal??an ülke güçlü ülkedir. Ekonomide, ihracat odakl? ve katma de?eri yüksek üretime öncelik veren bir planlama ve te?vik politikas?n?n ya?ama geçirilece?i, bunun için de güçlü bir ‘Stratejik Planlama Te?kilat?’ kurulaca?? kamuoyuna aç?klanmal?d?r.
16- IMF ile yeni düzen netle?tirilmelidir. IMF ile ili?kiler kesilecekse, ortakl?ktan çekilmeli ve IMF’deki sermaye pay?n?n Türkiye’ye getirilece?i kamuoyuna aç?klanmal?d?r.”
Cevdet F?rat Aydo?mu? - Emre Yüzügüldü - ANKARA (?HA)